مقاله پژوهشی: واکاوی کاربست رسانه ملی در ارتقای سرمایه اجتماعی (با تأکید بر آسیب‌شناسی امنیت فرهنگی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه جامع امام حسین(ع)

2 دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی

4 دکترای مهندسی سیستم‌های فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

امروزه سرمایه اجتماعی را از عناصر و اجزای «قدرت نرم» و همچنین یکی از مؤلفه‌های مهم در «امنیت فرهنگی» جامعه و کشور محسوب می‌کنند، همچنان‌که این سرمایه نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس داشت. عواملی بر چگونگی تولید این سرمایه اثرگذارند؛ از جمله «رسانه»ها که به‌ویژه در سال‌های اخیر و تحولات شگرف در حوزه فناوری ارتباطات به ابزاری قدرتمند تبدیل شده‌اند. هدف این تحقیق، بررسی چگونگی رابطه میان کارکردهای متنوع صدا و سیمای ج.ا.ایران بر تولید سرمایه اجتماعی در کشور می‌باشد. روش تحقیق، ترکیبی از روش‌ها‌ی کمی و کیفی بوده و از نرم‌افزارهای مختلفی برای تجزیه‌و‌تحلیل‌های آماری استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق تعداد 77 نفر از کارشناسان حوزه‌های علوم سیاسی، علوم ارتباطات، علوم اجتماعی و فرهنگی بوده است. یافته‌های تحقیق تأییدکننده رابطه مستقیم بسیاری از کارکردهای رسانه ملی در شاخص‌های سرمایه اجتماعی بوده و درنهایت، سهم این سازمان در تولید سرمایه اجتماعی در شاخص‌های موردشناسایی مشخص گردیده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Analysis of IRIB`s Application in the Social Capital Improve

نویسندگان [English]

  • Mohammadvali Aliee 1
  • Abootorab Talebi 2
  • Mohammad Soltanifar 3
  • Amir Ghodsi 4
1 Assistant Professor of Imam Hossein University (AS)
2 Associate professor of Allameh Tabatabai University
3 Associate professor of Islamic Azad University
4 Ph.D. in Cultural Systems Engineering, Imam Hossein University (AS)
چکیده [English]

Today, the social capital is one of the soft power`s elements as well as one of the important components of the society and country`s "cultural security", and the social capital had decisive role in the Islamic Revolution and the Sacred Defense. There are some factors that affecting in the production of social capital, including the "Media", which is particularly dramatic developments in the field of communication technology in recent years and it became a powerful tool. The aim of this study is to investigate the relationship between various functions of IRIB on the production of social capital in the country. The method combines qualitative and quantitative methods and different software is used for statistical analysis. The population sample of this study consist 77 experts in the fields of political science, communication sciences, social sciences and cultural affairs. The findings confirmed by direct relationship of many IRIB`s functions in indicators of social capital and, ultimately, we detected its allotment in the production of social capital in the indices.

کلیدواژه‌ها [English]

  • media
  • Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB)
  • social capital
  • culture
  1. الف. منابع فارسی
    1. قرآن کریم.
    2. نهج‌البلاغه.
    3. امام خمینی(ره)، سیدروح‌الله (1362)، در جست‌وجوی راه از کلام امام خمینی(ره)، دفتر نهم، تهران، امیرکبیر.
    4. امام خمینی(ره)، سیدروح‌الله (1378)، صحیفه نور، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(ره).
    5. امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، سیدعلی (1390)، مجموعه بیانات در خصوص رسالت صدا و سیما، تهران، دانشکده صدا و سیما.
    6. بیکر، وان (1382)، مدیریت و سرمایه اجتماعی، ترجمه مهدی الوانی و محمدرضا ربیعی، تهران، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
    7. بوردیو، پیر (1384)، «شکل‌های سرمایه»، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان در: کیان تاجبخش (به کوشش)، سرمایه اجتماعی، تهران، شیرازه.
    8. پاتنام، رابرت (1379)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران، دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.
    9. پاتنام، رابرت (1384)، جامعه برخوردار، سرمایه اجتماعی و زندگی عمومیه، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان در: کیان تاجبخش (به کوشش)، سرمایه اجتماعی، تهران، شیرازه.
    10. طاهری، حسین (1387)، نقش مردم در کلام و اندیشه امام خمینی، پاسدار اسلام، شماره 318.
    11. جوادی‌یگانه، محمدرضا و دیگران (1382)، سرمایه اجتماعی و نقش رسانه در تقویت آن، ارائه‌شده در: سمینار سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی، تهران، دانشگاه علوم پزشکی و توانبخشی.
    12. رفیع‌پور، فرامرز (1380)، آناتومی جامعه، تهران، شرکت سهامی انتشار.
    13. صالحی‌امیری، سیدرضا و سیداسماعیل کاوسی (1387)، سرمایه اجتماعی، تهران، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
    14. غفاری، غلامرضا (1387)، تبیین نظری سرمایه اجتماعی، تهران، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی و مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
    15. فوکویاما، فرانسیس (1384)، سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان در: کیان تاجبخش (به کوشش)، سرمایه اجتماعی، تهران، شیرازه.
    16. فوکویاما، فرانسیس (1379)، پایان نظم- سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه غلامعباس توسلی، تهران، جامعه ایرانیان.
    17. قدسی، امیر (1389)، جایگاه سرمایه اجتماعی در بازتولید قدرت نرم ج.ا.ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، شماره 30.
    18. کلمن، جیمز (1384)، نقش ایجاد سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه انسانی»، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، در: کیان تاجبخش (به کوشش)، سرمایه اجتماعی، تهران، شیرازه.
    19. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1372)، اصول کافی، ترجمه محمدباقر کمره‌ای، قم، اسوه.
    20. مصطفوی، سیدمحمدحسن (1387)، عوامل تأثیرگذار بر سطح سرمایه اجتماعی و راهکارهای ارتقای آن»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، شماره 23 و 24.
    21. مصطفوی، سیدمحمدحسین (1388)، سرمایه اجتماعی و امنیت اقتصادی با تأکید بر نقش دولت، ماهنامة مهندسی فرهنگی، سال سوم، شماره 27 و 28.
    22. نوین، زهرا (1388)، تهاجم فرهنگی و رسالت صداوسیما (مجموعه بیانات رهبری در خصوص رسالت‌های صداوسیما)، تهران، مرکز تحقیقات صداوسیما. 
    23.ویندال، سون و دیگران (1387)، کاربرد نظریه‌های ارتباطات، تهران، انتشارات جامعه‌شناسان.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. Bourdieu, Pierre (1986), “The Forms of Capital”, in: J.G. Richardson (ed), Handbook of Theory and the Search for the Sociology Educationed, New York, Thomas Dunne Books.
    2. Coleman, J.S (1988), Social Capital in the Creation of Human Capital, Cambridge, Polity Press.
    3. Putnam, Robert (1993), Making Democracy Work :Civic Traditions in Modern Italy, Princeton, Princeton University Press.
    4. Putnam, Robert (1998), “Bowling Alone: America’s Declining Social Capital”, Journal of Democracy, vol, No 1.